มิถุนายน 2546: ผลศึกษา กมธ. ให้ยุบรวม อบต. ผลการศึกษาของคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาศึกษาปรับปรุงโครงสร้างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สภาผู้แทนราษฎร เห็นควรให้ยุบรวม อบต. ศาลรัฐธรรมนูญชี้ขาดให้หญิงแต่งงานสามารถเลือกใช้นามสกุลตนเองหรือสามีได้ ส่วนคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) มีมติว่า นายปัญญา ตันติยวรงค์ ประธานคณะกรรมการผู้ตรวจเงินแผ่นดิน (คตง.) มีความผิดทางอาญามาตรา 157 ฐานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ นอกจากนี้ นายเกษม รุ่งธนเกียรติ สมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) จังหวัดสุรินทร์ ลาออกจากตำแหน่ง เตรียมเลือกตั้งซ่อม 13 กรกฎาคมนี้ ผลการเลือกตั้งซ่อม ส.ส. จังหวัดศรีสะเกษ ปรากฏว่า นายธเนศ เครือรัตน์ ผู้สมัครพรรคไทยรักไทยได้คะแนนเป็นอันดับหนึ่ง ส่วนคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ได้ผลสรุปจากการตรวจสอบข้อเท็จจริงกรณีการปะทะกันระหว่างเจ้าหน้าที่ตำรวจกับกลุ่มผู้คัดค้านโครงการท่อก๊าซไทย-มาเลเซีย ที่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2545 นอกจากนี้พรรคประชาธิปัตย์ได้ประกาศแผนปฏิบัติการ โดยเน้นนโยบายด้านการศึกษานำเศรษฐกิจ หลังการประชุมกรรมการและส.ส.ของพรรค ผลศึกษา กมธ.ควรลดจำนวนอบต. คณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาศึกษาปรับปรุงโครงสร้างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ของสภาผู้แทนราษฎร ที่มี ว่าที่ร้อยตรีไพโรจน์ สุวรรณฉวี ส.ส.นครราชสีมา พรรคไทยรักไทย เป็นประธาน ได้สรุปผลการศึกษาว่า เห็นควรให้ยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ขนาดเล็ก โดยใช้วิธีบูรณาการ โดย อบต.ที่อยู่ใน ชั้น 1 และ 2 จะได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นเทศบาล ส่วน อบต.ชั้น 3, 4,5 จะใช้วิธีการถามประชามติในยุบรวมกับ อบต.ข้างเคียง ส่วนตำบลที่มีทั้งเทศบาลตำบล และอบต. ก็จะใช้วิธีการยุบรวมให้เหลือองค์กรใดองค์กรหนึ่ง โดยใช้ประชามติเช่นกัน การยุบรวมดังกล่าว จะสามารถลดจำนวน อบต.ได้ถึง 2,000 กว่าแห่ง และยังเป็นการประหยัดงบประมาณอีกด้วย ทั้งนี้ ผลการศึกษาดังกล่าว จะนำไปจัดสัมมนาเพื่อรับฟังความคิดเห็นจากหลายฝ่ายเกี่ยวกับการปรับโครงสร้างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อหาข้อสรุป หรือประชามติว่าสมควรที่จะยุบรวม อบต. หรือไม่ ซึ่งหากไม่ยุบจะต้องปรับโครงสร้าง และอำนาจหน้าที่ที่มีความทับซ้อนกันอย่างไร เป็นต้น โดยผลของประชามติ สถาบันพระปกเกล้าจะเป็นผู้รวบรวมและเสนอต่อ กมธ. เพื่อเสนอต่อสภาผู้แทนราษฎรต่อไป อนึ่ง การศึกษาดังกล่าว กมธ.ได้แบ่งคณะทำงานออกเป็น 4 คณะ ประกอบด้วย 1) ศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างราชการบริหารส่วนภูมิภาค และบทบาทของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านกับท้องถิ่น รวมทั้งความสัมพันธ์ระหว่างท้องถิ่นด้วยกันเอง 2) ศึกษาเกี่ยวกับโครงสร้าง 3) ศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างการบริหารงบประมาณส่วนกลาง ส่วนภูมิภาคและส่วนท้องถิ่น และพิจารณาการบริหารระบบการคลังท้องถิ่นให้เกิดประสิทธิภาพ 4) ศึกษาเกี่ยวกับปัญหาการกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น คณะอนุกรรมาธิการพิจารณาศึกษาปรับปรุงโครงสร้างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในส่วนของกรุงเทพมหานคร ศาล รธน. ปลดแอกหญิงเลือกใช้นามสกุล ศาลรัฐธรรมนูญลงมติ 13 ต่อ 2 เสียงว่า มาตรา 12 ของพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ชื่อบุคคล พ.ศ.2505 ขัดต่อบทบัญญัติรัฐธรรมนูญมาตรา 30 ว่าด้วยสิทธิเสรีภาพและความเสมอภาคทางกฎหมาย ทำให้ตั้งแต่วันที่ 6 มิถุนายนนี้ เป็นต้นไป ผู้หญิงมีสิทธิที่จะเลือกใช้ชื่อสกุลของตนเองหรือสามีก็ได้ ขณะที่หญิงที่จดทะเบียนแต่งงานไปแล้วโดยใช้นามสกุลของสามี สามารถเปลี่ยนกลับมาใช้นามสกุลเดิมของตัวเองได้ เช่นเดียวกันกับบุตรที่สามารถเลือกใช้นามสกุลของบิดาหรือมารดาก็ได้ หลังจากที่ นางผณินทรา ภัคเกษม ส.ส.จังหวัดเชียงใหม่ พรรคไทยรักไทย และคณะได้ยื่นเรื่องผ่านผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยกรณีดังกล่าว ซึ่งศาลรัฐธรรมนูญได้วินิจฉัยและลงมติดังกล่าวข้างต้น โดยให้เหตุผลว่า มาตรา 12 ของ พ.ร.บ.ชื่อบุคคล เป็นการบังคับอันเป็นการลิดรอนสิทธิและเสรีภาพ ในการใช้ชื่อสกุลของหญิงมีสามี ทำให้หญิงและชายมีสิทธิในเรื่องการใช้ชื่อสกุลไม่เท่าเทียมกัน เกิดความไม่เสมอภาคกันทางกฎหมาย ด้วยเหตุความแตกต่างในเรื่องเพศ และสถานะของบุคคล เพราะสิทธิการใช้ชื่อสกุล ถือเป็นสิทธิส่วนบุคคลของปัจเจกชน ในฐานะเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย์ ที่จะแสดงเผ่าพันธุ์ เทือกเถาเหล่ากอของตน ได้โดยมิได้มีการแบ่งแยกระหว่างชายหญิง จึงเห็นว่ามาตราดังกล่าวขัดต่อบทบัญญัติรัฐธรรมนูญมาตรา 30 ป.ป.ช.มีมติประธาน คตง. ทุจริตต่อหน้าที่ คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) มีมติเอกฉันท์ เมื่อวันที่ 17 มิถุนายนที่ผ่านมาว่า นายปัญญา ตันติยวรงค์ ประธานคณะกรรมการผู้ตรวจเงินแผ่นดิน (คตง.) มีความผิดทางอาญามาตรา 157 ฐานทุจริตต่อหน้าที่เพื่อช่วยเหลือบุคคลที่ไม่ผ่านการคัดเลือกจาก คตง. ให้ได้รับการเห็นชอบจากวุฒิสภาให้ดำรงตำแหน่งผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) หลังจากที่ นายประธาน ดาบเพชร ผู้ได้รับคะแนนสูงสุด จาก คตง.ให้เป็นผู้ว่าการ สตง. ได้ร้องเรียนต่อ ป.ป.ช.ว่ากระบวนการสรรหาผู้ว่าการ สตง.ไม่โปร่งใส เนื่องจาก ในการประชุม คตง.เพื่อลงคะแนนคัดเลือกผู้สมควรเป็นผู้ว่าการ สตง. ได้มีการเสนอชื่อบุคคลที่มีความเหมาะสมจำนวน 3 คน คือ นายประธาน ซึ่งได้คะแนนสูงสุด 5 คะแนน คุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา กรรมการ คตง. ได้ 3 คะแนน และนายนนทพล นิ่มสมบุญ อดีตผู้อำนวยการ สตง. ไม่ได้คะแนน ซึ่งตามระเบียบว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการสรรหาผู้สมควรได้รับการเสนอชื่อเป็นผู้ว่าการ สตง. พ.ศ.2543 ระบุว่า จะต้องส่งชื่อผู้ได้รับคะแนนสูงสุดไปให้วุฒิสภาให้ความเห็นชอบเพียงคนเดียว แต่ปรากฏว่านายปัญญา ได้ส่งบัญชีรายชื่อทั้ง 3 คนไปให้วุฒิสภา คัดเลือก ซึ่งวุฒิสภาได้ลงมติเลือก คุณหญิงจารุวรรณ เป็นผู้ว่าการ สตง. ทำให้นายประธาน ไม่ได้รับเลือก จึงเห็นว่าการกระทำดังกล่าวของนายปัญญาเป็นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ ขัดต่อระเบียบและกฎหมาย ทั้งนี้ ป.ป.ช.จะส่งให้อัยการสูงสุดดำเนินการฟ้องคดีอาญากับนายปัญญาต่อไป “เกษม” ส.ว.สุรินทร์ลาออก นายเกษม รุ่งธนเกียรติ สมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) จังหวัดสุรินทร์ ได้ยื่นหนังสือต่อประธานวุฒิสภา เพื่อขอลาออกจากตำแหน่ง เมื่อวันที่ 4 มิถุนายนที่ผ่านมา โดยให้เหตุผลว่า ศรัทธาในการบริหารราชการแผ่นดินของรัฐบาลพรรคไทยรักไทย จึงทำให้ไม่สามารถวางตัวเป็นกลางทางการเมืองในตรวจสอบการบริหารราชการของรัฐบาลได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกต่อไปตามบทบัญญัติรัฐธรรมนูญ จึงขอลาออกไปสมัครเป็นสมาชิกพรรคไทยรักไทย เพื่อเตรียมตัวลงสมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ครั้งหน้าต่อไป ทั้งนี้ คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ได้กำหนดวันที่ 13 กรกฎาคมนี้ เป็นวันเลือกตั้งซ่อม โดยจะเปิดรับสมัครเลือกตั้งในวันที่ 21-25 มิถุนายน ซึ่งคาดว่าจะใช้งบประมาณในการเลือกตั้งกว่า 20 ล้านบาท อนึ่ง การลาออกของนายเกษม ครั้งนี้ เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของหลายฝ่าย อาทิ ส.ว. ส.ส. นักวิชาการ ประชาชน เพราะเห็นว่าเป็นเหตุผลที่เห็นแต่ประโยชน์ส่วนตน ไม่คำนึงถึงผลประโยชน์ของประเทศ อีกทั้งยังเป็นการสิ้นเปลืองงบประมาณแผ่นดิน ผลเลือกตั้งซ่อม ส.ส.ศรีสะเกษ ผลการเลือกตั้งซ่อมสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) เขต 1 จังหวัดศรีสะเกษ เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน ที่ผ่านมา แทนนายบุญชง วีสมหมาย ส.ส.ศรีสะเกษ ที่เสียชีวิต ผลปรากฏว่า นายธเนศ เครือรัตน์ ผู้สมัครจากพรรคไทยรักไทย ได้รับเลือกเป็นอันดับหนึ่ง ด้วยคะแนน 45,166 คะแนน รองลงมาคือ นายมานะ มหาสุวีระชัย ผู้สมัครจากพรรคประชาธิปัตย์ ได้คะแนน 20,920 คะแนน การเลือกตั้งดังกล่าว มีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งทั้งสิ้น 70,832 คน คิดเป็นร้อยละ 62 โดยมีบัตรเสีย 1,236 บัตร และไม่ลงคะแนน 1,289 บัตร กก.สิทธิฯสรุป จนท.รัฐใช้กำลังเกินจำเป็น คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ได้แถลงผลการตรวจสอบข้อเท็จจริง กรณีเหตุการณ์ความรุนแรงอันเนื่องมาจากการสลายการชุมนุมของเจ้าหน้าที่ตำรวจกับกลุ่มผู้คัดค้านโครงการท่อส่งก๊าซและสร้างโรงแยกก๊าซไทย-มาเลเซีย ที่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2545 ซึ่งได้ผลสรุปว่าเจ้าหน้าที่ของรัฐใช้กำลังเข้าสลายการชุมนุมเกินความจำเป็น กระทำการละเมิดสิทธิของผู้ถูกจับกุมตามรัฐธรรมนูญ และกระทำการขัดรัฐธรรมนูญหลายมาตรา จึงขอให้รัฐบาลเร่งเยียวยาชดใช้ค่าเสียหายทั้งร่างกายจิตใจและทรัพย์สิน ตลอดจนยุติการดำเนินคดีต่อผู้ชุมนุมประท้วงคัดค้านโครงการดังกล่าว ภายใน 30 วัน การตรวจสอบข้อเท็จจริงกรณีดังกล่าว เกิดขึ้นหลังจาก นายบรรจง นะแส 1 ใน 12 แกนนำคัดค้านโครงการฯ ที่ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุม ได้ยื่นคำร้องต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ขอให้ตรวจสอบข้อเท็จจริง ซึ่งคณะกรรมการสิทธิฯ ได้ตั้งคณะอนุกรรมการเพื่อศึกษาและตรวจสอบ และสรุปผลดังกล่าวข้างต้น ทั้งนี้ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ จะนำเสนอผลการตรวจสอบดังกล่าวไปยังรัฐบาลเพื่อพิจารณาต่อไป ป.ช.ป.ประกาศแผนปฏิบัติการ พรรคประชาธิปัตย์ ได้จัดการสัมมนาเชิงปฏิบัติการผู้บริหาร กรรมการบริหาร และส.ส.ของพรรค 2 ครั้ง ที่ อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ และที่ อ.เมือง จ.เชียงราย เมื่อวันที่ 5 และ 29 มิถุนายนที่ผ่านมา ตามลำดับ ซึ่งพรรคประชาธิปัตย์ได้แถลงผลการสัมมนาว่า ที่ประชุมได้ตั้ง “แผนปฏิบัติการหัวหิน สู่พันธกิจเชียงราย” โดยมี 3 ภารกิจหลัก คือ 1) การตรวจสอบการทำงานของรัฐบาล โดยตั้งศูนย์ปฏิบัติการพิเศษด้านการหาข้อมูลทุจริต และประพฤติมิชอบ 2) การขยายเครือข่ายหรือสาขาพรรคทั่วประเทศ 3) การจัดทำนโยบายสาธารณะ โดยด้านนโยบายของพรรคได้ปรับกระบวนทัศน์ใหม่ใน 5 ประเด็น คือ 1) เน้นด้านการศึกษา สังคมและวัฒนธรรมนำเศรษฐกิจ โดยตั้งโครงการ “หนึ่งครัวเรือน หนึ่งปริญญา” 2) ให้ความสำคัญกับคนในฐานะพลังทางเศรษฐกิจ 3) เน้นประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม 4) บริหารโดยใช้ความร่วมมือและการคานอำนาจจากประชาชน เปลี่ยนแปลงรวดเร็วแต่รอบคอบ 5) ผลลัพธ์ของนโยบายพรรคประชาธิปัตย์ จะทำให้สังคมเกิดนวัตกรรมการเรียนรู้ที่สามารถพึ่งพาตนเอง ทั้งนี้ แผนปฏิบัติการดังกล่าว จะเริ่มใช้ได้ก่อนวันที่ 1 สิงหาคมนี้ โดยจะมีคณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลของพรรคในทุกๆ 3 เดือน